Trên đồng ruộng, vườn cây... đại quát và trên ruộng lúa nhắc riêng, ngoài các con côn trùng, nhện... Gây hại (mà bà con thường gọi bằng một mẫu tên chung là sâu rầy) thì còn vô số loài sâu bọ, nhện... chẳng những không gây hại cho cây trồng mà ngược lại chúng còn giúp bà con dân cày tiêu diệt sâu rày, những nhà chuyên môn gọi những con này là thiên địch hay kẻ thù tự nhiên của sâu rầy, đã có người gọi chúng bằng 1 cái tên rất hình tượng và dễ hiểu đó là “những người bạn của nông dân”.
Chỉ tính riêng con rầy nâu cũng đã có ti tỉ loài thiên địch hôm sớm truy lùng, tìm chúng để tiêu diệt. Sau đây chúng tôi xin giới thiệu với Cả nhà một số loài thường gặp để Cả nhà biết vai trò của chúng, từ ấy có ý thức bảo vệ các người bạn quý này:
- Nhện ăn giết thịt (Lycosa pseudoannulata) (ảnh 27) thường gặp hầu hết trên ruộng lúa, chúng chủ động tấn công rầy rất nhanh. một con nhện trưởng thành có thể ăn giết thịt từ 5-15 con rầy nâu mỗi ngày. Ngoài rầy nâu chúng còn tiến công đa dạng loài sâu hại khác như bướm của các loài sâu thuộc Bộ cánh phấn...
- Nhện lùn (Atypena formosana): có thân thể rất nhỏ, có thể có tới ba, bốn chục con trong 1 bụi lúa. Chúng kéo màng ở gần gốc lúa, di chuyển chậm và bắt mồi lúc con mồi mắc vào màng. 1 con nhện có thể ăn 4-5 con rầy nâu và rầy xanh mỗi ngày.
- Bọ rùa: Bọ rùa đỏ (Micraspis sp.); Bọ rùa vàng (M.crocea); Bọ rùa 6 chấm (Menochilus sexmaculatus); Bọ rùa 8 chấm (Harmonia octomaculata). những chiếc bọ rùa này có cơ thể nhỏ cỡ phân nửa hạt đậu xanh. Cả con trưởng thành và con ấu trùng của các loài bọ rùa này đều ăn rầy nâu trưởng thành, rầy cám (rầy non) và trứng rầy. Mỗi ngày mỗi con có thể ăn từ 5-10 con rầy.
- Bọ xít mù xanh (Cyrtorhinus lividipennis): cơ thể nhỏ cỡ bằng con rầy nâu, cánh màu xanh (ảnh 28), chúng kiếm tìm trứng rầy ở bẹ lá và thân cây lúa, rồi sử dụng vòi hút khô trứng, mỗi con một ngày có thể “ăn” từ 7-10 trứng, hoặc 1-5 con rầy.
- Bọ xít nước (Mesovelia vitigera và Microvelia douglasi atrolineata) có cơ thể rất nhỏ, sinh sống trên mặt nước. Cả con trưởng thành và con ấu trùng đều truy lùng và “ăn thịt” rầy cám lúc chúng rớt xuống mặt nước. Mỗi con bọ xít có thể “ăn thịt” 5-7 con rầy cám mỗi ngày.
- Bọ xít nước gọng vó (Con chứa vó) (Limnogonus fossarum): Thân và chân (đặc biệt là 2 đôi chân sau) rất dài, thân thể tăng khỏi mặt nước bởi 4 chân dài, nhìn dạng hình tựa như cái vó để bắt cá, tép. Cả con trưởng thành và con ấu trùng đều ăn rầy hại lúa khi chúng rớt xuống mặt nước. Mỗi con bọ xít nước gọng vó có thể ăn 5-10 con mồi mỗi ngày.